تفاوت کلید حرارتی و کلید اتوماتیک

کلید حرارتی یا Motor Protection Circuit Breaker (MPCB) یک قطع کننده مدار است که به ویژه برای حفاظت از موتورها در صنعت و کاربردهای صنعتی طراحی شده است. علاوه بر عملکرد قطع و وصل مدار، MPCB ها دارای ویژگی‌های حفاظتی اضافی هستند تا موتور را در مقابل خطراتی مانند جریان بیش از حد، بالا رفتن دما و کوتاهی محافظت کنند.

کلید اتوماتیک، یا همان Molded Case Circuit Breaker (MCCB)، یک قطع‌کننده الکتریکی است که در سیستم‌های برقی استفاده می‌شود. این دستگاه به صورت خودکار عمل کرده و در صورت وقوع شرایط ناهنجاری برق، اتصال را قطع می‌کند تا از خطرات احتمالی مرتبط با جریان بیش از حد بالا جلوگیری کند.

بخش‌های اصلی کلید حرارتی

• قطع کننده مدار: این بخش برای قطع و وصل کردن مدار برق استفاده می‌شود. زمانی که جریان بیش از حد در مدار شناسایی شود، قطع کننده مدار فوراً مدار را قطع کرده و از خطرات بیش از حد جریان جلوگیری می‌کند.
• ترمیک حرارتی: این بخش برای تشخیص و جلوگیری از بالا رفتن دمای موتور به حدود خطرناک استفاده می‌شود. ترمیک حرارتی درون موتور قرار می‌گیرد و در صورتی که دما به مقدار بیش از حد افزایش یابد، قطع کننده مدار را فوراً فعال و مدار را قطع می‌کند.
• مغناطیسی: این بخش برای تشخیص و جلوگیری از جریان‌های بالای نامطلوب استفاده می‌شود. اگر جریان بیش از حد در مدار شناسایی شود، قطع کننده مدار با استفاده از قوانین مغناطیسی عمل کرده و مدار را قطع می‌کند.

به طور کلی، کلید حرارتی یا MPCB به عنوان یک دستگاه حفاظتی برای موتورها عمل می‌کند و در صورت وقوع خطراتی مانند جریان بیش از حد و بالا رفتن دما، از موتور محافظت و از آسیب دیدن آن جلوگیری می‌کند.

بخش‌های اصلی کلید اتوماتیک

• بدنه: بدنه کلید اتوماتیک عموماً از قطعه‌ای پلاستیکی یا فلزی ساخته شده است که به عنوان محفظه عملکرد و حفاظت برای سایر بخش‌ها عمل می‌کند.
• سیم‌کشی و اتصالات: برقراری اتصال با سیم‌ها و دستگاه‌های دیگر در سیستم برق را تسهیل می‌کند. MCCB دارای اتصالات و پایه‌های مناسب برای نصب و اتصال به سیم‌های برق است.
• دسته عملکرد: دسته عملکرد برای کنترل و عملکرد کلید اتوماتیک استفاده می‌شود. با حرکت دسته به جایگاه ON (روشن) یا OFF (خاموش)، کلید را می‌توان فعال یا غیرفعال کرد.
• سیستم قطع و وصل: این بخش مسئول قطع یا وصل جریان الکتریکی در صورت وقوع شرایط خطرناک است. MCCB دارای یک کاتالیست مغناطیسی و ترمیک است که در صورت بروز جریان بیش از حد مجاز، مدار را باز می‌کند.
• حفاظت حرارتی: در صورتی که دستگاه برای مدت طولانی با جریان بالا عمل کند و دما افزایش یابد، حفاظت حرارتی به کمک ترموستات‌ها و سنسورهای حرارتی عمل کرده و کلید را قطع می‌کند تا از خطر آسیب دیدن مدار جلوگیری شود.
• نمایشگرها: برخی از MCCB ها مجهز به نمایشگرهای LED هستند که وضعیت عملکرد کلید را نشان می‌دهند، مانند وضعیت ON/OFF و همچنین وضعیت خطا و اخطار.
• جریان نامی و ولتاژ: MCCB ها دارای مشخصات فنی مانند جریان نامی و ولتاژ عملکرد هستند که بر اساس نیازها و استفاده‌ها متغیر است. این مشخصات بر روی قطعه چاپی یا بر روی بدنه کلید قابل مشاهده هستند.

با استفاده از این بخش‌ها، کلید اتوماتیک (MCCB) قادر به حفاظت از مدارها در برابر جریان بیش از حد، حفاظت حرارتی و کنترل وضعیت عملکرد مدارات است.

کلید حرارتی تکفاز و سه فاز

کلید حرارتی تکفازی (Single-phase MPCB) برای موتورهای تکفاز استفاده می‌شود. این نوع کلید حرارتی دارای سه پین است و در سیستم‌های تکفاز عمل می‌کند. آن را می‌توان در انواع ولتاژها و جریان‌های مختلف یافت.

کلید حرارتی سه فاز (Three-phase MPCB) نیز برای موتورهای سه فاز استفاده می‌شود. این نوع کلید حرارتی دارای چهار پین است و در سیستم‌های سه فاز عمل می‌کند. آن را همچنین می‌توان در انواع ولتاژها و جریان‌های مختلف یافت.

هر دو نوع کلید حرارتی تکفاز و سه فاز قادر به شناسایی جریان بیش از حد، ولتاژ بیش از حد، حفاظت در برابر قطع برق ناگهانی و خلل‌های دیگری هستند که ممکن است موجب آسیب به موتورها شوند. هنگام فعال شدن یک خطا، قطع کننده مدار برق موتور را قطع می‌کند و از موتور محافظت می‌کند تا از خرابی جدی جلوگیری شود.

کلید اتوماتیک تکفاز و سه فاز

کلید اتوماتیک تکفاز برای مدارهای تکفاز استفاده می‌شود. این کلیدها توانایی قطع و وصل جریان برق را در یک فاز خاص از سیستم‌ها دارند. آ‌ن‌ها به عنوان قطع کننده‌های حمایتی عمل می‌کنند و در صورت وقوع خطراتی مانند اتصال کوتاه، بار زیاد و یا قطعی بیش از حد، جریان برق را قطع می‌کنند.

کلید اتوماتیک سه فاز برای مدارهای سه فاز استفاده می‌شود. این کلیدها توانایی قطع و وصل جریان برق را در سه فاز مستقل از یکدیگر دارند. آن‌ها نیز به عنوان قطع کننده‌های حمایتی عمل می‌کنند و در صورت وقوع خطرات مانند اتصال کوتاه، بار زیاد و یا قطعی بیش از حد جریان برق را قطع می‌کنند.

هردو این نوع کلیدها قابلیت تنظیم و قطع جریان را دارند تا با توجه به نیاز و مشخصات سیستم، بکار گرفته شوند. همچنین، این کلیدها معمولاً دارای ویژگی‌هایی مانند حفاظت در برابر حرارت بیش از حد، حفاظت در برابر فرکانس بیش از حد و حفاظت در برابر ولتاژ پایین هستند تا سیستم برق را در مقابل خطرات احتمالی حفظ کنند.

تفاوت عملکرد کلید حرارتی با کلید اتوماتیک

کلید حرارتی (Motor Protection Circuit Breaker) و کلید اتوماتیک (Molded Case Circuit Breaker) هر دو نوع کلید قطع برق هستند، اما به منظور استفاده در شرایط مختلف طراحی شده‌اند و عملکردهای متفاوتی دارند.

کلید حرارتی یک کلید قطع برق است که به ویژه برای حفاظت از موتورها طراحی شده است. عملکرد اصلی یک کلید حرارتی این است که در صورت بروز جریان بالایی که می‌تواند به موتور آسیب برساند، جریان را مسدود می‌کند. این کلید با توجه به جریان و دمای موتور کنترل می‌شود و در صورت بیش از حد گرم شدن موتور، جریان را قطع می‌کند تا از خرابی و آسیب به موتور جلوگیری شود. این کلیدها به عنوان یک محافظ حرارتی برای موتورها عمل می‌کنند.

کلید اتوماتیک نوع دیگری از کلید قطع برق است که در سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شود. عملکرد اصلی آن، جریان الکتریکی را در صورت بروز شرایط غیرعادی مانند بالا رفتن جریان و یا بروز حوادث اضافه‌جریان قطع می‌کند. این کلید قابلیت باز و بسته کردن مداوم را دارد و در صورت بروز خطا یا شرایط خطرناک، جریان را به طور خودکار قطع می‌کند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.

اینفوگرافی تفاوت کلیدحرارتی وکلیداتوماتیک

سخن آخر

در این مقاله سعی بر این شد تا مفاهیمی در رابطه با کلید حرارتی و اتوماتیک را به شما ارائه دهیم و در نتیجه به تفاوت عملکرد میان این دو کلید در فعالیت‌های صنعتی بپردازیم. همانطور که اشاره شد کلید حرارتی بیشتر برای حفاظت از موتورها و کلید‌ اتوماتیک بیشتر برای حفاظت از خطوط برق و سیستم‌های الکتریکی استفاده می‌شود.